Kürtleri anlatan ilk film
1926 yapımı olan Zarê filmini, Ermeni Sinemasının kurucusu olan Hamo Beknazaryan yönetmiş. Başrolde de, yirmili yaşlarının ortasındayken veremden yaşamını yitiren Ermeni kadın oyuncu Marian Tadevosan ve Avet Avetisyan oynamış. Beyaz perdede, Kürtleri bir halk olarak anlatan ilk film budur. Sessiz olarak çekilen film, yetmişli yılların başında seslendirilerek, Ermenistan'da yeniden oynatıldı. Haklarında fazla bilgi bulunmayan kafkas Kürtlerini iyi anlayabilmek için, Beknazaryan ilginç bir metod geliştirir. Kürtlerle ilgili: İnançlar, karşılıklı ilişkiler, uğraşlar, din ve ahlak, törenler, gelenekler gibi konular belirler. Bu konular üzerinden Kürtleri gözlemler, araştırmalar yapar. Hakob Ghazaryan'ın(Kürtçe alfabe de hazırlamıştır) aynı adlı öyküsünden sinemaya aktarılan filmin konusu, romantik bir aşk hikayesidir.Ama bu aşkın perde arkasında, 1. Dünya Savaşını fon olarak kullanan Zarê, Kürtlerin toplumsal yaşayışına derinden bir ayna tutar. Doğal mekanlarda çekilen filmde, amatör bir çok Kürt de oynar. Bu Kürtlerin rol yapmalarına gerek yoktur, sadece kendilerini oynarlar. Film, Sovyetler'de bir çok kentte seyirci ile buluştu. Moskova'daki galayı izlemeye gidenlerden biri de Stalin'di. Stalin filmden o kadar etkilenmişti ki, yaptığı yorumda: 'Bundan böyle, doğu halklarının hayatlarıyla ilgili filmleri sadece Ermeniler yapsın. Bu konuda eşsizler.' Diyecekti. Zarê, 1931 yılında New York'da Sovyet Sineması Film salonunda da gösterime girdi.
Kürtleri anlatan ilk sesli film Kürtler-Êæzidîler ise 1932 de çekilip, 1933'de Erivan'da ilk kez gösterildi. Bu film, Zarê'ye göre daha politik bir mesaj taşır. Ekim Devrimi'nin kazanımlarının Kürtler üzerindeki etkisini anlatır. Mortirosyan'ın çektiği Kürtler-Êæzidîler filminde, öğretmen olan bir Kürt kadınının, köyüne dönüp, halkına okuma yazması üzerine kuruludur. Okuma yazma ile yükselen bilinç, karşısında eski düzenin köhnemiş geleneklerini bulur. Öğretmen kadın, bütün tehditlere göğüs gerer ve yoluna devam eder.
1926 yapımı olan Zarê filmini, Ermeni Sinemasının kurucusu olan Hamo Beknazaryan yönetmiş. Başrolde de, yirmili yaşlarının ortasındayken veremden yaşamını yitiren Ermeni kadın oyuncu Marian Tadevosan ve Avet Avetisyan oynamış. Beyaz perdede, Kürtleri bir halk olarak anlatan ilk film budur. Sessiz olarak çekilen film, yetmişli yılların başında seslendirilerek, Ermenistan'da yeniden oynatıldı. Haklarında fazla bilgi bulunmayan kafkas Kürtlerini iyi anlayabilmek için, Beknazaryan ilginç bir metod geliştirir. Kürtlerle ilgili: İnançlar, karşılıklı ilişkiler, uğraşlar, din ve ahlak, törenler, gelenekler gibi konular belirler. Bu konular üzerinden Kürtleri gözlemler, araştırmalar yapar. Hakob Ghazaryan'ın(Kürtçe alfabe de hazırlamıştır) aynı adlı öyküsünden sinemaya aktarılan filmin konusu, romantik bir aşk hikayesidir.Ama bu aşkın perde arkasında, 1. Dünya Savaşını fon olarak kullanan Zarê, Kürtlerin toplumsal yaşayışına derinden bir ayna tutar. Doğal mekanlarda çekilen filmde, amatör bir çok Kürt de oynar. Bu Kürtlerin rol yapmalarına gerek yoktur, sadece kendilerini oynarlar. Film, Sovyetler'de bir çok kentte seyirci ile buluştu. Moskova'daki galayı izlemeye gidenlerden biri de Stalin'di. Stalin filmden o kadar etkilenmişti ki, yaptığı yorumda: 'Bundan böyle, doğu halklarının hayatlarıyla ilgili filmleri sadece Ermeniler yapsın. Bu konuda eşsizler.' Diyecekti. Zarê, 1931 yılında New York'da Sovyet Sineması Film salonunda da gösterime girdi.
Kürtleri anlatan ilk sesli film Kürtler-Êæzidîler ise 1932 de çekilip, 1933'de Erivan'da ilk kez gösterildi. Bu film, Zarê'ye göre daha politik bir mesaj taşır. Ekim Devrimi'nin kazanımlarının Kürtler üzerindeki etkisini anlatır. Mortirosyan'ın çektiği Kürtler-Êæzidîler filminde, öğretmen olan bir Kürt kadınının, köyüne dönüp, halkına okuma yazması üzerine kuruludur. Okuma yazma ile yükselen bilinç, karşısında eski düzenin köhnemiş geleneklerini bulur. Öğretmen kadın, bütün tehditlere göğüs gerer ve yoluna devam eder.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder